*Covid-19 mRNA Aşıları Pıhtı ve Kan Pulcukları Azalması Yapar Mı?
Dr. Mustafa Torun
İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
mtorun3@gmail.com
“Cevapları olan değil soruları olan insanları dinleyin.”
Albert Einstein
Son zamanlarda “Kalp Damar Sisteminden” kaynaklanan hastalıklara bağlı ölümler arttı mı?..
Arttıysa bunlar COVİD-19 infeksiyonu ve/veya bu infeksiyon ile onun yan etkilerini önlemek için yapılan COVİD-19 mRNA aşılarının yan etkilerine mi bağlı olarak gelişmiştir?…
Bu sorular ile nerdeyse her an karşılaşmıyorum dersem yalan olur…
“İmmunity, İmflammation Disease” dergisinin 2023 Mart sayısında çıkan araştırma yazısı(Immun Inflamm Dis. 2023 Mar 17;11(3):e807. doi: 10.1002/iid3.807) yukarıdaki sorularımın yanıtlarını araştırıp, yanıtlamaya çalışmış…
Elimden geldiği kadar bu yazıyı Türkçeleştirip, sizin için özetlemeye çalıştım. Umarım COVİD-19 ile yakınen ilgilenen biz infeksiyonculara ve diğer yakın uzmanlara konuyla ilgili sorulan sorulara da bu araştırma İle bir nebze yanıt vermiş oluruz…
Bu sistematik inceleme, COVID-19 mRNA aşıları (BNT162b2 – Pfizer-BioNTech ve mRNA-1273 – Moderna) sonrasında bildirilen kardiyovasküler komplikasyonlar, tromboz ve trombositopeni olgularını analiz etmektedir…
COVID-19 aşılarının hızla geliştirilmesi, güvenlik konusunda endişelere yol açmış ve aşılama programlarının ilerlemesiyle birlikte çeşitli yan etkileri rapor edilmiştir…
Çalışma PRISMA yönergeleri doğrultusunda yürütülmüştür. PubMed, PMC NCBI, Cochrane Library gibi veri tabanlarında Ocak 2022’ye kadar yayımlanmış ilgili makaleler taranmıştır…
81 makale detaylı olarak incelenmiş ve toplam 17.636 bireyde kardiyovasküler(Kalp Damar Sistemi) yan etki tespit edilmiştir…
Bulgular:
• 13.936 olguda tromboz (pıhtı oluşumu),
• 758 olguda inme (felç),
• 511 olguda miyokardit (kalp kası iltihabı),
• 377 olguda miyokard enfarktüsü (kalp krizi),
• 301 olguda pulmoner emboli (akciğer embolisi),
• 254 olguda aritmi (kalp ritmi bozukluğu),
• BNT162b2 (Pfizer-BioNTech) aşı yapılanlarda 228 ölüm olgusu,
• mRNA-1273 (Moderna) aşı yapılan olguların 56’da ölüm saptanmıştır.
Aşı Türüne Göre Bulgular
1. BNT162b2 (Pfizer-BioNTech) AŞISI yapılanların;
• 17.192’de kardiyovasküler olay rapor edilmiştir.
• En yaygın yan etki olarak; Tromboz (%80,8), inme (%3,4), miyokardit (%2,7) görülmüştür.
• Bulguların ortalama başlama süresi 4,8 gün olarak saptanmıştır.
• 228 ölüm bildirilmiştir.
2. mRNA-1273 (Moderna) AŞISI yapılanlarda;
• 444 kardiyovasküler olay rapor edilmiştir.
• En yaygın komplikasyonlar; İnme (%39,9), miyokard enfarktüsü (%15), pulmoner emboli (%15) olararak bildirilmiştir.
• Bulgularım ortalama başlama süresi 5.6 gün olarak rapor edilmiştir.
• 56 ölüm bildirilmiştir.
Tedavi Yöntemleri(En çok kullanılan tedavi yöntemleri):
• Steroidler (kortikosteroidler, prednizon, metilprednizolon, deksametazon),
• NSAID’ler dediğimiz anti romatizmal ilaçlar(ibruprofen, aspirin, asetilsalisilik asit, ketorolak),
• Kolşisin,
• IVIG (intravenöz immünoglobulin),
• Antikoagülanlar (heparin, warfarin, rivaroksaban, apiksaban) olarak aktarılmış…
Tartışma ve Sonuçlar
• Tromboz(Pıhtı); her iki aşı türüyle en sık rapor edilen yani yan etki olarak belirtilmiş.
• Trombositopeni(Kan Pulcuklarında azalma), ikinci en sık görülen yan etki olarak tespit edilmiş.
• Miyokardit(Kalp kası İltihabı) özellikle genç erkeklerde daha fazla görülmüş.
• İnme(felç) Moderna aşısı sonrası daha fazla görülmüş.
• Ölümler genel olarak nadir olup,
aşılar ciddi COVID-19 olgularını önlemeye devam etmektedir.
• Gelecekteki çalışmalar, aşılara bağlı kardiyovasküler olayları daha iyi anlamak için devam etmelidir.
Bu çalışma, COVID-19 mRNA aşılarının faydaları ve riskleri arasında denge kurarak, aşılama sonrası yan etkiler nedeniyle olayların yakından izlenmesi gerektiğini vurgulamaktadır…
YORUM VE ÖNERİLERİM
Bu araştırma ve buna benzer araştırmaları okuduğumuzda COVİD-19 mRNA AŞILARININ YAN ETKİLERİNİN (ÖZELLİKLE KALP DAMAR SİSTEMİNDE) araştırıldığı makaleler giderek artmaktadır. Bu araştırmada da görüldüğü üzere yan etkilerin sanıldığı ve abartıldığı gibi olmadığı, uzun süreli araştırmaların yapılması gerektiği vurgulanmış, aşıların yararının çok değerli olduğu belirtilmiştir…
Sevgilerimle…
