Dr. Mustafa Torun
İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
mtorun3@gmail.com
“Söyleyecek ne kadar güzel sözlerim vardı insanlara. Bana hiçbirini söyletmediler.”
Nâzım Hikmet Ran
Evet yaşlılıkla ve doğal olarak emeklilerin yaşadıkları sorunlar ile ilgili olarak çok sözlerimiz var ama söyleyemiyoruz…
Ülkemizde ve dünyada giderek artan yaşlı nüfus, beraberinde birçok sorun getirdiği gibi, İnfeksiyon hastalıklarında da birçok değişiklik ve artış getirmiştir…
Bilindiği gibi tüm dünyada “Yaşlılık” denilince 65 yaş ve üzeri anlaşılmaktadır…
Dünya Yaşlılar Günü, her yıl 1 Ekim’de kutlanan bir gün olup, “Birleşmiş Milletler Genel Kurulu” tarafından 14 Aralık 1990’da oy birliği ile kabül edilen özel bir gündür. İlk defa 1 Ekim 1991’de kutlandığını unutmayalım…
Bende sizlere alanımla ilgili olarak” Yaşlılarda Görülen İnfeksiyonları” koruyucu hekimlik çerçevesinde anlatmaya çalışalım…
Yaşlılarda bağışıklık sistemi üzerinde daha çok hücresel yanıt yetersizliği belirgin olmakla birlikte, buna paralel olarak hümoral yani sıvısal yanıtta da bozukluk olmaktadır…
▪Yaşlılıkta infeksiyonu kolaylaştıranlar etmenler nelerdir?
•Bağışıklık sistem değişiklikleri,
•Doku ve organda değişiklikler,
•Süregelen hastalıklar,
•Sosyal çevre…
▪Yaşlılıkta doku ve organ bozuklukları nasıl oluşmaktadır?
• Mide asidinde azalma,
• Bağırsak çalışmasında azalma,
• Solunum sisteminde işlev bozukluğu,
• Reflekslerde bozulma,
• Derinin yağ ve su içeriği kaybı,
• Yerel salgılamalarda azalma,
• Böbrek ve karaciğer işlevinde azalma,
• Rahim sarkması, mesane baloncukları ve prostat büyümesi,
• Kemik yoğunluğunda azalma…
▪Yaşlılarda en sık görülen süregen hastalıklar nelerdir?
• Diabetes Mellitus yani Şeker Hastalığı, KOAH, Ateroskleroz yani Damar sertliği…
• Prostat hipertrofisi yani prostatın büyümesi, dejeneratif değişimler yani Kireçlenmeler, eklem hastalıkları, demans yani çökkünlük, nörolojik sorunlar…
• Süregelen hastalıklarda kullanılan ilaçlar, hareketsizlik, beslenme bozukluğu ve aspirasyonlar…
•immünosuresif yani bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullanımı, kateter uygulaması, eklem protezleri girişimleri infeksiyonları arttırıcı ve ağırlaştırıcı rol oynarlar…
▪Yaşlılıkta görülen önemli enfeksiyonlar ve özellikleri nelerdir?
•Grip sonrası bakteriyel pnömoni şeklinde görülen akciğer infeksiyonları ve aspirasyona bağlı pnömoniler…
• İdrar yolları enfeksiyonları…
• Akciğer ve akciğer dışı tüberküloz…
• Sepsis, zona, habis kulak iltihabı…
▪Yaşlılıkta ağır seyreden infeksiyonlar nelerdir?
• Grip,
• Zatürree ve kana mikrop karışması,
• Bakteriyel menenjit…
▪Yaşlılarda görülen en önemli özellikler?
Bulguların alışılmışın dışında olması ve sinsi seyretmesidir. Onun için tedavide geç kalmamak gerekir..
▪Yaşlılarda infeksiyon kliniğinde farklılıklar nelerdir?
• Önceki halinde değişme,
• Bilinçte bozulma ya da güçsüzlük,
• Ateş düşüklüğü (yüzde 5-50) veya normal
ateş düzeyinde artma,
▪Ateşi belirlemek için günümüzde en iyi yöntem nedir?
•kulak zarından ölçüm yapmaktır.
▪Yaşlı muayenesinde görülen tanısal güçlükler nelerdir?
• Artrit’e yani eklem İltihabına bağlı ense sertliği,
• KOAH dediğimiz süreğen tıkayıcı akciğer hastalığında saptanan akciğer sistem muayene bulguları,
• Kalp damar sisteminde yaşla beraber gelişen değişimlere bağlı üfürümler,
• Deride yaşla birlikte turgorun azalması,
• Beyaz küre yani iltihap hücrelerinde artışın beklenenden düşük olabilmesi. %32-49 oranında ciddi infeksiyona rağmen beyaz küre artışı olmadığı gözlenmiştir…
• Pnömoni bazen klasik bulgular dışında halsizlik, bilinç durumunda bozukluk, gibi bulgularla başlayabilir. Çarpıntı, solunum çekilmesi gibi diğer bulgular ile birlikte olabilir…
• İdrar yolu enfeksiyonlarında ateş olmayabilir. Bulantı, kusma, karın ağrısı, solunum güçlüğü ön planda gözlenebilir. İdrarda iltihap, yaşlı kadınlarda menopoz sonrası nedenlerle infeksiyon olmadan da gözlenebilir…
• Tüberkülozda bildiğimiz klasik bulgular dışında kilo kaybı görülebilir. Tüberküloz cilt testi bazen birincide negatif olabilir. Bir hafta sonra tekrarında, bazılarında ise 3. ve 4. tekrarında pozitifleşebilmektedir. Bunu unutmamak gerekebilir…
▪Yaşlılarda görülen İnfeksiyonları nasıl önleyebiliriz?
Düzenli sağlık kontrolü, sağlıklı beslenme, kişisel hijyen, süregen hastalıkların tedavisinde deri ve mukoza bütünlüğünü koruma, Vitaminler (A,E,C,B) ve mineraller (çinko gibi), aşılama (Tetanoz, Difteri, Zatürree, Grip aşısı, Zona Aşısı ve özel aşılar)…
Yaşlılık daha güncel ifadeyle yaş alma ile beraber infeksiyonlardan korunmanın en önemli yolu; koruyucu hekimlik ilkeleri doğrultusunda hareket etmektir. Bunun için sağlıklı Akdeniz tipi beslenme, düzenli sağlık ve beden eğitimi profesyonellerinin gözetiminde yapılan spor ile erişkin aşılama gelmektedir…
Sözlerimiz Seyfi Doğanay’dan alınma güzel bir türkü ile bitirelim. Sakın ola ne tadımız ne de tuzumuz, ne de yaşamakta gözümüz var demeyin…
Seyfi Doğanay
Güz Mü Geldi Rengin Soluk,
Ne Tez Yaprak Döktün Ömrüm…
Hep Ağlarsın Boynun Bükük,
Gözyaşın Derya Mı Ömrüm…
Ne Tadın Ne De Tuzun Var,
Ne Yaşamakta Gözün Var…
Sevgilerimle…
