Dünya Nereye Gidiyor, Türkiye Nerede?

Bu yazımda bilgi ve çözüm önerileri ile dolu güzel bir etkinliği paylaşıyorum.

Cumhuriyet’in bir kuruluşu olan İş Bankasının 100’üncü Yılı nedeniyle düzenlediği konferans, adı; “Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış”.

İki gün boyunca farklı ülkelerden kendi alanlarında öncü bilim, sanat ve spor insanları,

Dünyadaki gelişmeleri, Türkiye’nin bu süreçteki durumunu ve ne yapılması gerektiği konularında düşüncelerini, deneyimlerini ve önerilerini aktardılar.

Dinlediklerimiz ve gördüklerimiz karşısında,

Heyecanlandık, şaşırdık, üzüldük, düşündük, umutlandık…

*

• Nobel ödüllü Prof. Dr. Paul Krugman’ın “Değişen küresel ekonomi” konusunda görüşleri,
• Dr. Şevket Pamuk’un “Atatürk dönemi ve günümüz iktisat politikaları” ile ilgili değerlendirmeleri,
• Dr. Gökhan Hotamışlıgil’in heyecan verici “Beş boyutta hücre biyolojisi ve moleküler mimarlık” çalışmaları,
• Apple kurucularından Steve Wozniak’in “Yeni çağı anlamak” konusundaki görüşleri,
• Dr. Ufuk Akçiğit ile Prof. Dr. Phillippe Aghion’un “Ekonomik büyüme yolunda” saptamaları, zenginleşebilmek için “yazılım, yenileşme ve inovasyonu” öne çıkartmaları,
• Gelecek bilimci Breet King’in “Bankacılık 5.0 ve akıllı ekonomilere doğru” anlatımı,
• IBM EMEA başkanı ve genel müdür Ana Paula De Jesus Assis’in “Bilişimin geleceğinde ne var” sunumu…

Bizlere, dünya nereye gidiyor, Türkiye nerede sorusunu düşündürdü.

• Sunay Akın’ın tarihten örneklerle öğretici ve düşündürücü anlatımı,
• Genç sanatçı Refik Anadol’un “yapay zeka çağında yaratıcılık” sunumu, yapay zeka ile seslerin ve müziğin renklerinin yarattığı gurur verici görsel sanatı ve başarıları,
• Olimpiyatlardaki milli sporcularımız eskrimci Nisanur Erbil’in, atıcı Şevval İlayda Tarhan’ın, satrançta 15 yaşında “büyük usta” Ediz Gürel’in, sırıkla yüksek atlamada Ersu Şaşma’nın geleceğe olan özgüvenleri, hedefleri ve kararlılıklarıyla…

Heyecanlandık, gurur duyduk, umut dolduk…

*

Prof. Dr. Asaf Savaş Akat’ın gelişmişlik açısından ülkeler arasındaki farkın açıldığını, geri kalan ülkelerde otoriterleşmenin yaşandığını,

Dr. Mahfi Eğilmez’in “gelişmemekte direnen ülke” saptaması, gelişmişliğin demokrasi, hukuk ve eğitim ile olabileceğini ve 1920 yapısal devrimlerin yeniden yapılanması, siyasetin özellikle ekonominin tekniğine karışmaması gerektiğini,

Ege Cansen’in ise ülkemizin “orta kültür tuzağından” kültürel melezleşme ile çıkacağını ve anahtarın da laiklik olduğunu vurgulamalarıyla…

Ülkemizin gerçekleri ve acilen aşması gereken temel sorunları ile bir kez daha yüzleştik.

*

Kanadalı gazeteci Malcolm Gladvel “Gelecek yüzyılda dünya ekonomisi” sunumuyla çıkış yolumuza ışık tuttu.

Ülkemizin 100 yıl önceki koşullarına benzeyen 1800’lerin başındaki Chicago’da,

Eğitim felsefecisi John Devey’in okullarda başlattığı eğitim ile toplumsal yaşamı düzelttiğini anlattı.

Atatürk John Devey’i Haziran 1924’te Türkiye’ye davet eder ve görüşlerini ister.

Devey iki rapor hazırlar ve iki noktada buluşurlar.

1. Eğitimli insan sayısını çoğaltmak,
2. Bu yolda uygulanması gereken strateji.

Devey’in temel felsefesi;

“En zayıf halkanın gücü kadar güçlüyüz, en zayıf halkaları güçlendirmeli”.

Az sayıda eğitimli ve bilinçli insan yerine halkın çoğunluğunu eğitmek, bilinçlendirmek.

Cumhuriyetin “toplu eğitim seferberliği, millet mektepleri ve köy enstitülerini” anımsadım.

Gladvel, “Atatürk’le Devey bugün beraber olsa ne düşünürlerdi” sorusu ülkemiz için yol göstericidir.

*

Prof. Dr. Daran Acemoğlu “Dünya dengelerini alt üst edecek altı akım ve Türkiye” sunumunda önümüzdeki 20 yıl dünyayı şekillendirecek olan 6 akımı şu şekilde sıraladı;

1. Yapay zeka, eşitsizlik ve istihdam,
2. Yaşlanan nüfus,
3. İklim değişikliği,
4. Makroekonomik dengesizlikler,
5. Dünya ekonomi düzenindeki değişimler,
6. Demokrasi krizi.

Bu altı akımın etkisini arttıran faktörün teknoloji ve yapay zeka olduğunu, gelecek açısından da Türkiye’nin bu treni kaçırmaması gerektiğinin önemini vurguladı.

*

Nobel ödüllü bilim insanımız Prof. Dr. Aziz Sancar “Bir bilim insanı gözüyle Cumhuriyet ve Atatürk” konulu anlatımında Türkiye’nin geleceğine yönelik önerilerini maddeler halinde sundu;

1. Temel bilimsel eğitim şart,
2. Kızlarımız mutlaka okumalı,
3. Çocuklara küçük yaşta mutlaka deney yapmayı öğretmeli,
4. Din ile bilim birbirinden ayrılmalı,
5. Bilim insanları din ve politikadan uzak durmalı,
6. Liyakate bağlı kalınmalı,
7. Bilim insanları özgür olmalı.

Bilimsel yayınlarda Çin’in ABD’yi de geçerek ilk sıraya yükseldiğini,

Türkiye’nin bilimsel temelde Çin ile ilişkilerini arttırması gerektiğini,

Özellikle de Asya Türk Devletleri ile iş birliği yapılmasının önemini vurguladı.

*

Tüm konuşmacılar dünyadaki gelişmelere uyum sağlamak için,

• Yapay zeka,
• Teknoloji,
• Verimlilik,
• İklim değişikliği,
• Gelir eşitsizliği,
• Eğitim,
• Demokrasi ve Hukuk

Konularının önemli olduğunda buluştular ve Mustafa Kemal Atatürk’ün düşüncelerine, yaptıklarına vurgu yaptılar.

*

İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali’nin “banka para demektir ama biz İŞ Bankasıyız” vurgulaması,

Genel Müdür Hakan Aran’ın “gelişen teknolojiler ve yapay zeka emeği azaltıyor, emeğe yeni alanlar açmak zorundayız” saptaması,

Hatay’da çocuklara verdiği okul ve okuma desteği,

40 bin okulda kurulan satranç odaları,

Darüşşafaka ile çocukların eğitimi için yapılan iş birliği vb sosyal projeler…

Ve gerek geçen yıl Cumhuriyetin gerekse de bu yıl kuruluşunun 100’üncü Yılında düzenlendiği konferanslarla…

Cumhuriyet kuruluşu olan İş Bankasının kuruluş amacı ve işlevi yolunda yaptıkları gurur verdi.

Darüşşafaka’nın lise öğrencilerinin konferansı izlemelerini görmek ise mutluluk vericiydi.

Nice Yüz Yıllara…

 

Not. Konferansın kaydı, yakın bir tarihte İş Bankası YouTube kanalından izlenebilir.