Nargile

Sözlüğümüze göre: Nargile kelimesinin kökeni Farsça dilidir. Tömbeki denilen bir cins tütünün dumanının sudan geçirilerek içilmesini sağlayan araçtır.
Hindistan’ da doğan nargile, başta İranlılar olmak üzere Araplar sonrada Osmanlı döneminde yerini almıştır. Avrupa’da da eskiden beri kullanılmaktadır. Hatta Fransa’da George Sand, kendisi içmekle birlikte Balzac’ı da nargile tiryakisi yapmıştır.

Nargile: 4 bölümden oluşmaktadır. Lüle: Tütünün konduğu delikli tabla; Ser: Nargilenin uzun gövdesi. Şişe: İçinde dumanı fitre eden suyun olduğu ve o fokurdamaların geldiği bölümdür. Marpuç: Dumanı şişeden alan ve ağıza ulaştıran hortuma denmektedir.

İnsanı düşüncelerden uzaklaştırıp dinginliğe götürendir. Tek başınayken içildiğinde bir meditasyon aracı gibidir. Su yerine süt koyulduğunda, buna ek olarak muzlu da içildiğinde de enteresan ve hoş tatlar verendir.

Sigaraya uzak duran insanların bile ayrı bir sempati ile yaklaştığı dumanlı bir düzenektir. Fokurdayan bir çeşit tüttür geçtir ve duman tüpünü andırır. Kafa da yapandır. Huzur ve keyif aracıdır. Su ve dumanın da uyumudur.

Sohbet arttırıcıdır ve uzun uzun sohbetlere yelken açar. Araştırmacılar da “ sohbet medeniyeti” diye tanımlar. Ayak üstü değil de önceden planlanarak oturarak en az 1-2 saat boyunca tüketilen bir deneyimdir.

Karşısındakini dinlerken yavaşça fokurdatılır, zihinde yeni fikirlerin filizlenmesini sağlar . Nargilenin de dili vardır. Nargileyi anlatan ve en çok bilinenleri ise: “Maşa, Meşe, Köşe, Ayşe’ dir.

Köşe: Nargile mümkün olduğu kadar gözlerden uzak yerde içilmelidir. Kenarlar ve köşeler tercih edilmelidir. Eskiler öyle uluorta nargile içmeyi görgü kurallarına aykırı sayarlardı.

Maşa: Tütünün koyulduğu lülenin üzerine konan közleri değiştirmek için kullanılır. Meşe: Nargile kömürü anlamında kullanılır. Ayşe: Nargile içen kişi hizmet ister. Ona hizmet etmesi gereken bir insana ihtiyaç duyar . Kadın veya erkek fark etmez. Ateş değiştiren kişiye de para veya küçük hediye verilir.

Başlıca aromalı tütün çeşitleri: Mango Limon Portakal Nane Vişne Şeftali Muz Çilek Kavun, Kapuçino, Kırmızı Elma , Yeşil Elma, Karamel, Yasemin Vanilya, Karışık Üzüm Kahve , Hindistan Cevizi Güldür.

Anasonlusu da , rakı sevenlere iyi gider. Sigara tiryakisi olanlara aromalılı malzemeler tatta vermez. Tömbeki denen ve özel olarak nargile de kullanmak üzere hazırlanmış sarma tütün uygun gelmektedir. Aç karnına da içilmemesi gerekir. Boğazın kurumaması için direk su içilmelidir.

Açık alanda içilmesi de tavsiye edilir. Bu açık alan rüzgârlı bir yer de olmamalıdır. Nargile 2 kişiden fazla ortak olarak kullanılmamalıdır. Çok kişi olunca nargilenin kullanım süresi artar ve buda nargilenizin yanmasına sebebiyet verir.

Hızlı hızlı derin soluklarla içildiğinde de tütünün yanmasına sebep olur. Bu da öksürmenize ve tütünün acımasına neden olmaktadır. Hava, su, ateş ve toprak elementlerini temsil eden keyif bulutunu andırır.

Fıkraya da konu olur : Berberin biri dükkânında çalışırken radyodan bir anons duyulur: “dikkat! Akıl hastanesinden bir deli kaçmıştır, çok tehlikeli ve saldırgan olduğundan sakın tartışmaya girmeyin, ne derse yapın…”berber “hay Allah neler oluyor” derken birazdan içeri biri girer koltuğa oturur. Adam: beni tıraş et…! Berber: nasıl olsun efendim? Adam: Kafamın tam tepesini tıraş et, yanlar kalsın… berber “amma cins adam” der ama tıraşı yapar, bitirir. Adam “şimdi git biraz tütün ve köz getir” diye emir verir, berber iyice korkmuştur artık. Çırağı gönderir ve getirtir… Adam bu kez de “Şimdi tütünle közü tıraş ettiğin tepeme koy” der berbere. Berber “eyvah, anons edilen deli bu galiba” diye düşünür ama çaresiz denileni yapar. Deli: Şimdi nargileye benzedim mi? Berber: (bıyık altından gülerek) evet efendim. Deli bunun üzerine ayağa kalkar, fermuarını indirir… Öyleyse, çek bakalım…
Nargile ile ilgili şu sözler de yaşamda yer bulur:” “Bir nargile 50 sigaraya bedeldir”. Nargile içen zengin olur. Çünkü masrafsızdır. Nargile içeni de köpek ısırmaz. Çünkü tütün kokar denir. Nargile içenin evine hırsız girmez. Sürekli öksürdüğünden uyanık sanılır.

Müzikte ise Yeni Türkü’ nün Yedikule şarkısını akıllara getirir. Sözleri de şöyledir:
Haber uçtu devlete de
Beş yıl yattım hapiste
Yedi düvel zindanından
Beterdir Yedikule.

Nargilem duman duman
Bayıldım aman aman
İstanbul güzel ama ah
Sahipleri pek yaman.

Beş yıl bana yaraştı da
Nargilem buna şaştı
Her gün çizdim usturamla
Bağlamam doldu taştı.

Sarma cigaram yanar ah
Çekerim ağar ağar
Tekkemiz güzel ama
Haber uçuranlar var.

Nargilemin marpucu da
Gümüştendir gümüşten
Beş değil on beş yıl olsa
Ben vazgeçmem bu işten.

Nargilem duman duman ah
Bayıldım aman aman
İstanbul güzel ama ah
Sahipleri pek yaman.

Ayrıca Nargile ile rakı içmek güzel bir alkol karışımını da getirir. Dumanı içinize çektiğinizde rakının o baş döndüren kokusunu da bir arada hissedersiniz. Rakı her ne kadar sert bir içki olsa da nargile ile birleşiminde dumanı yumuşatır.

Birada ise, ekşimsi ve buğdayımsı tadı çok rahat hissettirir. Biranın soğuk olması önemlidir. Viski ile içmesi güzeldir. Boğazınız da nanemsi bir tat uyandırmaktadır. Nargile içtikten sonrada şişedeki viski de içilebilir. Nargile ve Votka sarhoş eden bir karışımdır. Votkalı nargile içtim demek için siyah absolut kullanmalıdır. Nargile ve Şarap Meyveli kokteyl havası uyandırır. Gönlü ferah tutan. Kimileri içinse yaşamın vazgeçilmezleri arasında yer alandır.

Özgür Karakaya