Ardahan Ölçek Köyü’ndeki bir soy ZEYNAPLAR adıyla anılır…
Kadın, Anadolu ve Urumeli toplumunun geleneksel kültürü içinde baş tacıdır… Gâzi Mustafa Kemal ve Cumhuriyet kurucuları, kadın haklarını bu kutsal cinse verirken tepeden inme bir şey yapmadılar yani… Kadına hakkını açıkça teslim edip, yozlaşmış Osmanlı saltanatının cariye kılıp haremlere tıktığı, parayla alıp sattığı kadını üst kültürde de eşit koşullara getirmek istediler.
Ülkemizi bir Emevi Orta Çağı’na sürükleme niyetindeki harami bezirgânlığın siyaseti, geleneklerimizi, öz kültürümüzü yok edip kadını bir seks ve hizmet kölesi durumuna sokmaya çalışırken, tam de Cumhuriyet kurucu ve kollayıcı güçleri gözden düşürmek için kullandıkları, Batı emperyalizmi patentli “Darbeci”, “Tepeden İnmeci” ve “Vesayetçi” bir zorbalık içindedir…
Bu bezirgân zorbalara karşı atılmış en güzel tokat da, kız voleybol takımımızın dünya şampiyonu olmasıdır! Kutluyorum kızlarımızı…
Cumhuriyet tarihimizde, kadın haklarının en kararlı savunucusu da, Cumhuriyet’in yüz akı, kız çocuklarını çoğunluğu erkeklerden oluşan yapı kollarının da başına getiren (tüm bunlar demokratik ve katılımcı seçimlerle olurdu), “Kızıl Tehlike” yaftası ile ABD’ye Marshall planı gereği pazarlık malı olarak satılan Köy Enstitüleri idi.
Ölçek Köyü’nün Zeynaplar soyundan başka Havalar’ı ve kadın adıyla anılan başka soyları da vardır. Zeynap Nene’nin ata evinde benim de gördüğüm, kullandığı ocağın genişliği ve yüksekliği herkesi şaşırtırdı. Süt dolu koca koca bakır kazanları tek başına kaldırıp oradaki ocağa koyduğunu söylerlerdi. At binen, tırpan çeken ve erkekleri yöneten o kadının soyundan gelenler sonradan Şentürk soyadı aldılar. Benim Sultan Bibi’min, Dursun Akçam’ın ablasının eşi de Zeynapların Namaz idi… Köylü, Ölçek köyünde rençberliği çıkardığı söylenerek özellikle kaba kuvvete dayalı, aylar süren çok çileli biçin aylarında bu soydan olanlara ironiyle takılırdı; bütün bunlar sizin yüzünüzden başımıza geliyor derdi…
Zeynaplar soyunun bir diğer adı da “Bızankallar”dır… Yaz boyunca vızıldayarak oradan oraya koşturan iri sineklere bizim lehçemizde “Bızankal” adı verilir. Bu adlandırmalar ve parodik deyimler, Anadolu grotesk halk kültürünün, gülmece kültürünün gücünü ve derinliğini gösterebilmek açısından da çok önemlidir.
Ölçek köyünün Zeynaplar soyunun bilinen adlarından birisi de Dursun Akçam’ın vefalı öğrencisi, görevi boyunca da emekli olduktan sonra da halka karşı hep adaletli davranmış, aydın bir insan olarak çeşitli toplumsal mücadelelerin içinde yer almış, Ardahan yaylalarının can suyu Kür Nehri’nin Çoruh’taki müteahhit barajlarına aktarılması soytarılığına canla başla karşı çıkmış Başkomiser Cevdet Şentürk idi… Cevdet ağabeyimin (yattığı toprak incitmesin onu) çocukları da cevval, çalışkan, yaratıcı, zeki insanlardır. Çandarlı’da daha önce belediye tarafından restore edilip öylece bırakılmış Koçanlı Köşkü’nü otel ve şarap evi olarak işletmeye başlamışlar…
Çandarlı’ya gelir gelmez onları ziyarete gittim. Gerçekten de çok güzel bir mekân kazandırmışlar yöreye… En sıcak havalarda bile hiç kesilmeyen, bol Oksijenli bir de rüzgârları var ki, insan oradan hiç ayrılmak istemiyor. Gece yarılarına kadar süren çok güzel bir sohbete daldık, onların babası, benim Cevdet ağabeyimi, Dursun Akçam’ı, köyümüzde yaşanmış tarihi andık… Cevdet Şentürk, Dursun Akçam’ın defnedildiği 22 Eylül 2003 günü, mezarı başında yaptığı konuşmada, onun anısına bir orman oluşturulması için çalışacağına söz vermişti; bu sözün yerine getirilmesi için de canla başla çaba göstermişti.
Cevdet ağabeyin çocuklarıyla, Ahıska’dan İstanbul’a, Çandarlı’ya kadar Anadolu’ya ve birbirimize olan sevgimizi tazeledik…
Selam olsun Zeynaplara, selam olsun Şentürklere, selam olsun kadına hak ettiği değeri teslim edenlere, selam olsun Anadolu ve Urumeli’nin güzel kültürüne…
Selam olsun dünya şampiyonu kızlarımıza!
Gelecek güzel günler için azminiz, inadınız ve umudunuz eksik olmasın değerli dostlarım…
18 Temmuz 2023, Alper Akçam
