Dünya Savaşa Boyanmıştı

Yanına alacağı birkaç şeyi hemencecik toparladı, ne yaşayacağını önceden kestiremediği plansız, programsız bir yolculuğa çıktı. Yol çok uzun olacaktı. İçindeki arayış tohumu bir kez patlamıştı, sürgün verdikçe de yol uzayacaktı. İçten içe yola dönüşmeyi hedefliyordu; farkında olmasa da sıradanlıktan ve yazgısını belirleyen bu yaşamdan kaçıp kurtulmak istiyordu. Tren istasyonlarından otobüs terminallerine, otostopla bindiği yük kamyonlarından, yaya yürüdüğü patikalara, pansiyonlardan motellere, parkların banklarından, ağaçların kuytu köşelerine, giderek genişleyen, genişledikçe uzayan, uzadıkça, geriye dönüşü unutturan, bir arayış, bir kayboluş yolculuğuydu.

Bütün güneyi bir baştan bir başa adım adım aşıp, harika gündoğumunu ve günbatımını seyrederken birçok şeyin de o anda değiştiğinin ayırtına vardı. Muhteşem ve kasvetli manzaralar gördü, yola olan merakının, yol sırasında değiştiğini ve güçlendiğini de fark etti. Onu ürküten de cezbeden de arayışın ve kayboluşun kendisiydi. Yaşamın yüreği, evden çok uzakta bir yerlerde bazen bir sızı, bazen heyecan, bazen umut, bazen keder, bazen öfke, bazen de utanç içinde onu bekliyordu. Yola çıkan için, yıldızlar gökyüzünün, yollar ise yeryüzünün ateşli noktalarıydı. Her bitiş, aslında bir başlangıçtı. Yol aldıkça, her şeyin kabuk değiştirdiğini görecek, yitirdiği izleri kovalayacak, duygu ve düşüncelerindeki iniş çıkışları daha derinden hissedip, insan olmanın anlamını, yolun içinde bulacaktı.

Göz Atın

Emperyalizm ve Ret

Emine Aydoğdu; Kızılderilim

Düşteki Mutluluk

Sabahın ayazında kaldırımda yarı çıplak, başını dizlerine dayamış hıçkıra hıçkıra ağlayan kadının, birkaç sokak ileride iki kaşının arasına sıkılan tek kurşunla ölüme gönderilen genç adamın yazgısı, aynı mahallede kesişmiş olmalı. Bir tanışıklık var mıydı aralarında, bilmiyordu? Daha önce yolunun hiç düşmediği, ölüm sessizliğine bürünmüş, bu kahvetli mahallenin içinde başıboş geziniyordu. Göç etmek zorunda kalan Suriyeli yaşlı kadının, bitkin halde ayaklarının dibine çöküp yardım isterken, yerine getirip getirmeme konusunda yaşadığı tereddüt karşısında bugüne değin hiç hissetmediği bir utanç duydu. İrkilerek oradan uzaklaştı ve neden böyle bir davranış içine girdiğine ne o anda ne sonra bir anlam verdi. Bilinçaltının, bilmediği oyunlarından biri olmalıydı. Bu oyunun içinde, gün yüzüne doğru fışkıran karanlık bir şeyler vardı. Ne olduğunu şimdilik bilinmiyordu. Köşeyi döner dönmez, sağ ayağı bileğinden kesik adamın gözlerindeki acıyı, kucağında baygın halde yatan, yüzünde gözünde sineklerin gezindiği, kan tüküren küçük kızı görünce, başı, fırıl fırıl döndü ve olduğu yere yığılırcasına oturdu.

Harabeye dönmüş evler, yanmış topraklar, güneşin altında daha fazla yürüyemeyip, yorgunluktan oldukları yere çöken adamlar, ağız birliği etmişçesine susuyorlardı. Savaşın hiç bitmediğini, asla da bitmeyeceğini haykıran, hayalleri ölmüş gençlerin dayanılmaz ıstırabı içinde savaşa gidenleri ve savaştan ölü dönenlerin tabutlarını da görüyordu. Kadınların yüzü, ince uzun bir kederle dokunmuştu. Dolunaya endişeyle bakıp, acı acı uluyan sarı köpeğin yakışı ise, amansız bir sızı gibi içine doluyordu.

Tunus pembesi renginde muhteşem bir ufuk çizgisi, yüzünü ona doğru dönmüş, nazlı nazlı dağın ardına iniyordu. Tunus pembesi ufukta, kuzeye doğru uçan kuş kervanın ahenkli kanat çırpışı, geride siyah noktalar bırakıyordu. Ufka doğru yavaş yavaş yürüdü. Birçok cami, kilise ve havra gördü; din adamıyla karşılaştı ve vaaz dinledi. Herkes kendi Kutsal Kitabını ve kuramını destekleyen öyküler anlatıyordu.

İçlerindeki nefretin tutsağı olarak daima susmayı tercih edenlerin, dilsiz değil, derin ve karanlık bir dünyayı düşlediklerini hissetti. Geleceği hayal eden çocuğun yeşeren düşüncelerini dinledi. Dolambaçlı yollar, mayınlı, dikenli ve çorak araziler, koyunlarla, tavuklarla tıka basa dolu kamyonetlerdeki yolculuğun heyecanı, onu büyülediği gibi korkuttu da. Beklenmedik karşılaşmalar ve sapmalar, karmakarışık bir rüya gibi belirli bir yönü, bir anlamı olmayan, akıntıya kapılıp geçip giden zaman ve yılların içerisinde, hamur gibi iyice yoğrulup, pişme kıvamına geldi.

Savaşın her şeyi silip süpürdüğünü, koca köyün yandığını, kapkara dumanın, gözlerini uzun süre kör ettiğini anımsadığı yere, beynin kıvrımlarına dokunmak gibi yavaş yavaş ulaştı. Bu yolculukta, bir kişi olmaktan kurtulup, birçok kişiye dönüşmüştü. Zihnindeki o uzak geçmişin görüntüleri, bu dumanlı bölgenin şimdiki haliyle bağdaşmasa da benzerlikler içeriyordu.

Metropollerdeki fuhuş, uyuşturucu, gasp, hırsızlık ve eğlence merkezlerinin karanlık ve dar sokaklarındaki yozlaşmanın, pis bir koku ya da salgın bir hastalık gibi her şeye sızdığını, en uzak yerleşim yerlerine kadar geldiğine tanıklık ediyordu. Uymacı yaşamı bir kenara bırakıp, güneyin yıkıntıları arasına girme cesaretini göstermişti. Öyle bir sokaktı ki üstünde bir tek çiçek büyümemiş, yağmur damlaları hiçbir zaman onu sırılsıklam yıkamamış, güneşin ateş gibi yakıcı sıcağında hiçbir mucize gerçekleşmemişti.

Muhalif edebiyat ve sanat yaratıcılarının dışındaki hiç kimsenin eli, gözü, yüzü, ayağı bu sokaklara değmemişti. Konformistsanat dünyasının büyük çoğunluğu, yarattıkları sanal kafelerinde, dolap beygiri gibi dönüp durmayı, sanat diye kendi gettolarında şişinerek pazarlamaya devam etmişlerdi. Bu mahalle için hiçbir şair bir tek dize yazmamış, aydın diye kendini tanımlayanlar, bu mahallede çıplak ayakla yürümemişti. Edebiyattan ve sinemadan beslenenler, savaşın gerçek yüzünü anlatacak bir tek eser yaratmamıştı.

Bilgelikleri ve vicdanları sıfırdan bile az olan bu yaratıklar, hayata katkı yapmadıkları için dünyanın ölümle dolmasına, ölüm kusmasına, katkılarını hiç esirgememiş, bundan asla utanç duymamışlardı. Her yer savaş, ölüm, yozlaşma ve umutsuzluk kokuyordu. İnsanın insana kurduğu en büyük tuzak, savaştı. Savaşta dökülen kan, bütün yaşamı kirletiyordu. Öğrettiği tek hakikat ise, sefaletti.

Gittikçe kirlenen bu dünyada, ölümün tümce kurduğunu gören olmadı. Ölümün dili olmadığı için yaşananları söze dökememişti. Dillendirebilseydi, şöyle demesi muhtemeldi: “Siktiğimin savaşının ne olduğunu bilmiyor, bu orospu çocukları.” Ayrıca şunu da söyleyebilirdi: “Dünyadaki bu savaşlar bitmiyorsa, Tanrı hatasız değil, demek ki!.. Hatasız olmadığı için sürekli kendini acındıran, sızlanan, boyun eğenbu zavallı ve o zavallılara hükmeden bu zalim, korkunç ve yüzlerine ağız dolusu tükürülecek insan kopyalarını yaratmaya devam ediyor.”

Dünya savaşa boyanmıştı ve insanlık bu savaşta ilk önce neyi kurtaracağını hâlâ bilmiyordu. Yola çıkanın, bu yolculuk sırasında birçok şeyi geriye dönüşsüz bir şekilde değişmiş, dönüşmüş ve vicdanını esir alan kaya gibi sert kabuk, eğilip bükülmüş ve sonunda parçalanmıştı.

Emine AYDOĞDU