|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Birleşmiş Milletler tarafından tanınan 195 ülke:
1) Başkanlık Sistemi: (1 ülke ABD)
Başkan yasama organından bağımsızdır, ancak yargı, yasama ve yürütme güçlü bir şekilde bağımsız olup kuvvetler ayrılığı hakimdir.
2) Başkancı Sistemler: (42 ülke; Latin ve Orta Amerika, Orta Afrika, Orta Asya.)
Başkan yasama organından bağımsızdır, kuvvetler ayrılığı yerini kuvvetler birliğine bırakmıştır. Başkan; keyfi yönetim, israf, kayırmacılık ve yolsuzlukla anılır. ABD ve Başkancı Sistemler de başbakan yoktur.
3) Yarı Başkanlık Sistemi: (28 ülke; Fransa, Hırvatisyan, Portekiz, Romanya, Rusya ve Orta Afrika ülkeleri.) Devlet Başkanının bazı yürütme yetkileri vardır ve yasama organından bağımsızdır, kalan yürütme gücü parlamentonun güvenine tabi olan hükümet tarafından kullanılır. Hükümeti başbakan yönetir.
4) Demokratik Parlamenter Cumhuriyet: (73 ülke)
Cumhurbaşkanı semboliktir, hükümet parlamentonun güvenine tabidir. Tüm ülkelerde hükümeti başbakan yönetir.
5) Anayasal Parlamenter Monarşi: (28 ülke)
Kral semboliktir, hükümet parlamentonun güvenine tabidir. Tüm ülkelerde hükümeti başbakan yönetir.
6) Aktif olan hükümdarlar ile Anayasal Monarşi: (9 ülke; BAE, Bahreyn, Bhutan, Fas, Kuveyt, Lihtenştayn, Monako, Tonga.) Hükümdar, devletin gücünü diğer anayasal kurumlarla paylaşır. Tüm ülkelerde hükümeti başbakan yönetir.
7) Mutlak Monarşi: (5 ülke; Brunei, Esvatini, Katar, Umman, Suudi Arabistan.) Hükümdar, devletin başında tüm yetkilere sahip olarak bulunur. Umman hariç diğer ülkelerin tümünde hükümeti başbakan yönetir.
8) Tek Parti Devleti: (7 ülke; Çin, Küba, Kuzey Kore, Vietnam, Eritre, Laos, Sahra demokratik Cumhuriyeti.) Devlet başkanı sembolik ya da icracı olabilir; güç anayasal olarak tek bir siyasi harekete tabidir. Eritre hariç diğer ülkelerin tümünde hükümeti başbakan yönetir.
9) Teokrasi: (2 ülke; İran, Vatikan.) Devlet başkanı dini otaritedir, güç anayasal olarak tek bir siyasi harekete tabidir.
“Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistemi” yukarıdaki sistemlerin hiç birine benzememektedir. “Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemi“ uygulamalarla da görüldüğü gibi ”Tek Adam” yönetimidir. Başbakanlık kaldırıldığı için denetim mekanizmaları da ortadan kalkmıştır, yasama organı yani parlamentonun görevi ve işlevi kalmamıştır!
Bizde uygulanan sistemin ABD de uygulanan “Başkanlık Sistemi” ile hiçbir alakası yoktur! ABD de ”Tek Adam” yönetimi yoktur! Başkan kongrenin denetimindedir. Kongrenin onayı olmadan büyükelçi bile atayamaz! ABD de kuvvetler ayrılığı vardır ve yargı tamamen bağımsızdır.
ABD ve Başkancı Sistemlerin uygulandığı ülkeler ile Türkiye hariç diğer 156 ülkenin tümünde hükümetleri “Başbakan” yönetir! İran hariç diğer komşularımız ve orta doğu ülkelerinin tümünde hükümetleri ”Başbakan” yönetir! Esas olan; parlamentonun söz ve karar sahibi olduğu, kendi içinden başbakan ve bakanların çıktığı, denetim mekanizmalarının işlediği, gensoru ve bütçe yapma yetkisinin olduğu, yasama, yürütme ve yargının bağımsız ve tarafsız olduğu, kuvvetler ayrılığının işlediği”Parlamenter Demokratik Cumhuriyet” sistemidir…
