|
Getting your Trinity Audio player ready... |
EYT düzenlemesinin hayata geçmesine sayılı günler kaldı. EYT konusunu çözüme kavuşturacak kanun teklifi, AK Parti TBMM Grubu’nda milletvekillerinin imzasına sunuldu. Öte yandan Bakan Bilgin EYT’li vatandaşların ilk maaşlarını 1 Mart’ta alacaklarını söyledi. Peki emekli maaşını alan EYT’liler promosyonlarını ne zaman alacak? Ekonomist Muhammet Bayram merak edilen süreci tek tek anlattı. Bayram yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
EYT’LİLERE PROMOSYONLAR NE ZAMAN YATAR?
“Maaş promosyonu emekli maaş almaya hak kazanmakla beraber alınabiliyor. Emekli maaşı aylığı bağlanmasıyla beraber yani SGK sisteminde kişinin emekli olduğu gözükmesiyle birlikte vatandaşımız banka seçimi yapabiliyor. Bankaların bir promosyon yarışı içerisine gireceğinden bahsetmiştik.
‘8 BİN 500 İLE 15 BİN LİRA ARASINDA OLACAK’
Merkez Bankası’nın liralaşma stratejisine uygun olarak bankalar TL mevduatları daha fazla tutmak zorundalar. EYT’li vatandaşlarımız promosyon fiyatları alarak en yükseğini seçmelilerdir.
Ortalama promosyonlar kamu bankalarında daha düşük olacak ama özel bankalarda 8 bin 500 ile 15 bin lira arasında bir promosyon olacaktır.
‘MART AYINDA PROMOSYONLARINI ALABİLECEKLER’
Yani eğer EYT’li vatandaşlarımız şubatta kanun yasalaşır ve dilekçelerini verirlerse mart ayında ilk emekli ikramiyesinin alınmasıyla beraber emeklilik maaş promosyonlarını alabileceklerdir. Ancak bankalarla anlaşma yapmak zorunludur.
EYT’LİLERİN MAAŞLARI NORMAL EMEKLİLER GİBİ Mİ HESAPLANIYOR?
Öncelikle EYT’lilerin emekliliği ile diğer emekliler arasında fark yok. Emeklilere maaş artışı yapılacaksa onlara da artış yapılacak. SGK’nın sitesinde ‘Emekli olursam ne kadar maaş alırım?’ uygulaması var. Orada maaş hesaplanıyor.
Emekli aylığı hesaplamasında aylık bağlama oranları, büyüme oranı ve enflasyon oranı devreye giriyor. O yüzden EYT’li ile diğer emeklilik arasında farklılık bulunmamaktadır.
Haziran sonu itibarıyla 2. altı ay zammı alındığında normal emekliler ne kadar zam alacaksa EYT’liler de aynı zammı alacaktır.”
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine göre, 2 milyondan fazla kişi EYT’den yararlanacak. Milyonlarca sigortalı EYT düzenlemesi sonrası emeklilik dilekçesi vermeyi planlıyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili araştırmalar hız kesmiyor. EYT’liler hakkında çalışmalar sürüyor. Günden güne merak konusu olan sorular ise vatandaşların gündeminde yer alıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) ilişkin düzenlemenin bu hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelmesinin beklendiğini bildirmişti.
EYT konusunu çözüme kavuşturacak kanun teklifi, AK Parti TBMM Grubu’nda milletvekillerinin imzasına sunuldu. Teklifin, kısa süre içinde Meclis Başkanlığına sunulması bekleniyor.
EYT BAŞVURU ŞARTLARI NELER?
SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’na tabi EYT’lilerin emeklilik koşulları neler olacak?
Emeklilik için prim günü, sigortalılık süresi ve yaş şartı bulunuyor. EYT’liler ilk iki şartı yerine getirmişlerse veya getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler. Bu SSK’lılar için 5000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda kadınlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).
EYT düzenlemesinde son düzlüğe girildi. Düzenleme teklifi Meclis’te imzaya açıldı. İmza sonrası sürecin detayları ise netleşti. Peki, EYT ne zaman çıkacak? İşte EYT düzenlemesiyle ilgili son açıklamalar…
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, EYT’liler için kritik püf noktalarını tek tek sıraladı. Erdursun, EYT’lilerin emeklilik ve emeklilik sonrası nasıl bir yol izleyeceğini 15 maddede yazdı.
İşte o maddeler:
1-EYT’li olup olmadığınızı öğrenin.
2- Hangi statüden emekli olacağınızı son 2 bin 520 gün bildirilen primlerinize göre (SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığında) daha fazla gününüz varsa öğrenin ve en çok prim hangi statüdeyse hesaplayın.
3- Hangi statüden SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı, Banka Sandığı emekli olacaksanız emeklilik için prim gününüz ve sigortalılık sürenizi tespit edin.
4- Prim gün sayısı eksiklerinizi SGK’ya borçlanma imkânınız varsa 5510 SK. Madde 41 eksik günlerinizi tamamlayın, borçlanma hakkınız yoksa ya da borçlanma ile prim gününü tamamlayamıyorsanız, eksik günleri nasıl tamamlayacağınızı öğrenin ve eksik primlerinizi tamamlayın.
5- Sigortalı sürenizi 18 yaş baz alınarak kadınlar 20, erkekler 25 yıllık sigortalılık sürenizi tespit edin, erkeklerde 25 yıl tamamlanmıyorsa sigorta öncesi süreler için SGK’ya borçlanma hakkınız varsa borçlanma yapın ve sigortalık sürenizi tamamlayın.
6- EYT yasasının çıkması ile yasanın yürürlük tarihinde emeklik için çalışmıyorsanız SGK’ya Tahsis Talebi için müracaatta bulunun, isterseniz e-devlet üzerinden ya da Tahsis Talep Formunuzu doldurup iadeli taahhütlü posta ile emeklilik müracaatında bulunabilirsiniz.
7- Çalışıyorsanız öncelikle emekliliği hak ettiğinizi belgelendirecek yazıyı SGK’dan alın ve işverene teslim edin.
8- İşveren kod: 8 ile emeklilik nedeniyle işten çıkışınızı yapmalı.
9- İşten çıkışınız yapıldıktan sonra emeklilik için bağlı bulunduğunuz il, ilçe Sosyal Güvenlik Kurumuna Tahsis Talep (emeklilik) başvurusunda bulunun, e-devlet ya da iadeli taahhütlü posta ile emeklilik Tahsis Talep Formunuzu doldurup, müracaatta bulunun.
10- Son çalıştığınız iş yerinde bir yıl ve üzerinde çalışmalarınız varsa gün, ay, yıl olarak kıdem tazminatınızı ve kullanmadığınız yıllık izin, sosyal haklarınızı talep edeceksiniz. Kıdem tazminatının taksitle ödenmesi konusunda işverenin size yazılı talepte bulunması gerekir. Bunu kabul etmezseniz tazminatınızın peşin ödenmesi gerekir. Taksitli tazminatı kabul ederseniz, taksitlere mevduata uygulanan en yüksek faizin uygulanarak size ödenmesi gerekir.
11- İşverenle emeklilik sonrasında çalışıp çalışmayacağınız konusunu konuşun, emeklilik sonrası tekrar çalışacaksanız, emeklilik sonrasında işveren tekrar sigorta işe girişinizi SGK’ya SGDP ile (Sosyal Güvenlik Destek Primi) bildirecek.
12- Artık siz emekli olmuş, tazminatınızı almış ve emekli olarak tekrar işe başlayan kişi olacaksınız.
13- Emekli olduktan sonra çalışanların emekli aylıklarından mevcut yasalarımıza göre kesinti yapılmaz.
14- Emekli olduktan sonra tüm tazminat ve yasal haklarınızı aldıktan sonra tekrar çalışmak istemiyor ve kendi adınıza şahıs işletmesi açmak ya da şirket kurmak, şirket ortağı almak istiyorsanız bunları yapabilirsiniz, emekli olduğunuz için BAĞ-KUR primi ödemezsiniz.
15- Şahıs işletmeniz, şirket ortaklığınız, Esnaf Odasına, Ticaret Sicile, Ziraat Odasına kaydınız var ve emekli olmuşsanız bu faaliyetlere devam edebilirsiniz. Bu durumda BAĞ-KUR primi ödemezsiniz, emekli aylığınızdan mevcut yasalarımıza göre kesinti olmaz.
