|
Getting your Trinity Audio player ready... |
HALKIN YOKSULLUĞU ARTARKEN,İNSANLARDA GİDEREK “UYUZ” OLMAYA BAŞLADI.
UYUZ NASIL BİR HASTALIK?
Dr. Mustafa Torun
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
mtorun3@gmail.com
Bildiğinizi sandığım bir atasözümüz var.Gelin birlikte anımsayalım!
BİNDİK BİR ALEME
GİDİYORUZ KIYAMETE
Bugünlerde bana göre belki de en çok söylenen,mırıldanılan atasözümüz herhalde budur. Nereye gittiğimizi kimse kestiremiyor.İyi yöne gitmediğimiz kesin.
*
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde öğrenci iken, hocalarımız UYUZ HASTALIĞINI bizlere anlattığında; Aklınızda olsun yoksulluk artınca bulaşıcı hastalıklarda ve özellikle UYUZ HASTALIĞIN’da artış olabileceğini özellikle vurgularlardı.Geçenlerde 31.ölüm yıldönümünde andığımız sevgili NUSRET FİŞEK HOCAMIZ bulaşıcı hastalıkların sakın sosyal yönünü unutmayın demesini asla unutamıyorum.
Benim naçizane gözlemim şu sıralarda polikliniklere başvuran hastaların önemli bir sayısı UYUZ olarak saptanmaktadır.Gelin bu hastalığı sorulu yanıtlı kısaca anlatıp tartışalım!..
*
Yakın temas ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olan, ama daha çok yakın insan teması ile geçen ve çok eskiden beri bilinen romanlara ve hikâye kitaplarına geçmiş bir hastalık olan”UYUZ” nedir? Nasıl bulaşır? Neden yoksulluk artınca artıyor?
*
Yaşlılardan çok çocuk ve genç yaşlarda görülen bu hastalık genellikle geri kalmış ülkelerde gözleniyor. Cilt enfeksiyonlarının en önemlilerinden biridir.
Burada yine akılda kalacak şekilde genel kavramlardan söz edip, olanak elverdiği ölçüde terminolojiye kaçmadan anlatmaya çalışacağım. Gayem sadece tıbbi terimlerle hastalıkları anlatmak olmayıp,sağlık konusunda bilinçlenmenin ve farkındalığın yükselmesidir.
*
Uyuz mikrobik bir enfeksiyon hastalığımıdır? Mikrobikse etkeni nedir?
Evet mikrobik bir enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni sağlıkçıların iyi bildiği ”SARKOPTES SCABİEİ” olup, Uyuz Böceği olarak adlandırabiliriz. Bu bilindiği gibi bir parazittir.
*
Uyuzda risk faktörleri nelerdir?
✓HIV-AİDS
✓Bağışıklık sisteminin baskılanması(Tümöral hastalıklar,kemoterapi,radyoterapi,v.b..),
✓çocukluk yaş grubu,
✓Uyuzlu hastalarla aynı ortamda olanlar bakım ve tedavi veren sağlık çalışanları,
✓kortizonlu her türlü ilaç kullanımı,
✓Toplu yaşam,
✓YOKSULUK.
*
Uyuz insana nasıl bulaşır?
✓Her türlü doğrudan temas ve tokalaşmak,
✓Cinsel temas,
✓Aynı kıyafetlerin ortak kullanımı.
*
Kuluçka süresi ne kadar süredir?
Genellikle parazit alındıktan sonraki 14-21 gündür.
*
Uyuz nasıl oluşur? Kısaca anlatırımsınız?
Dişi parazitin kıvrımlı cilt bölgelerinden girip,derinin keratinli tabakasında her gün birkaç milimetre tüneller kazması ve buna karşı vücudun tepkisi ile oluşan çeşitli cilt lezyonları(eritem, ödem, ikincil cilt enfeksiyonları, vezikül, ekzema,v.b.) oluşur.
*
Uyuzda nasıl belirtiler olur?
✓En önemli belirti; geceleri ve sıcak havalarda artan( eller, parmak araları, karın, koltuk önleri, bilek, dirsek kıvrım ile erkeklerde penis ve skrotumda, kadınlarda meme bölgelerindeki kaşıntılardır. Kaşınma izleri, kırmızı kabarcıklar, çizgisel oyulmalar önemli bulgulardır.
✓HIV-AİDS’ ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda düzensiz kabuklanmalar bize yol gösteren işaretlerdir.
*
Uyuzu nasıl tanırız?
İyi bir öykü ve fizik muayene yanında, tüneller kazınarak alınan muayene örneği mikroskop lamına konup, üzerine % 10 luk Potasyum Hidroksit ile muamele edilerek inceleme yapılmasıdır.
*
Uyuzun tedavisi nasıldır?
✓% 5 Permetrin(30 gram krem): Baş hariç tüm vücuda uygulanır.8-14 saat sonra yıkanılır.
✓%1 Lindan(30 gram merhem veya losyon):Baş hariç tüm vücuda uygulanır.8 saat sonra yıkanılır(gebe, emzikli kadınlar ve 2 yaş altı çocuklarda uygulanmaz).
✓Uyuz bulgularının başlamasından 2-3 gün önce tüm yatak örtü ve çarşaflar ile giysiler otomatik çamaşır makinesinde sıcak ısıda yıkanmalı veya kuru temizlemeye verilmeli, hastanın yakın çevresindekiler sanki hastaymış gibi tedavi edilmelidir.
*
Uyuzdan nasıl korunuruz?
Riskli ve kaşıntılı kişilerle cinsel ilişkiden kaçınılmalı, bu gibilerle yakın temasa geçilmemelidir.
*
YORUM VE ÖNERİLERİMİZ
✓UYUZ HASTALIĞI ÜLKEMİZDE GERİLEYECEĞİ YERDE HALEN GÖRÜLEBİLEN, ÖZELLİKLE ÇOCUKLARDA VE TOPLU YAŞANILAN YERLERDE GÖZLENEN BİR CİLT ENFEKSİYONUDUR.
✓GECE VE SICAK ORTAMLARDA ARTAN KAŞINTI, AKLA UYUZU GETİRMELİDİR.
✓ŞU SIRALARDA PARAMIZIN DEĞERİ ERİRKEN,YOKSULLUĞUN TIRMANIŞA GEÇTİĞİNİ HEPİMİZ GÖRMEKTEYİZ.
✓YOKSULLUKLA BERABER BULAŞICI HASTALIKLAR VE UYUZ MAALESEF HIZLA ARTMAKTADIR.
✓SAĞLIK DOĞUŞTAN KAZANILMIŞ BİR HAKTIR.PARAYLA ALINIP SATILAN BİR META OLAMAZ.
✓UYUZ BASİT BİR ENFEKSİYON OLMAYIP AYNI ZAMANDA SOSYAL BİR BULAŞICI HASTALIKTIR.
Kara Perşembeler artık olmasın!.
Toplum uyuz oldu.Kaşınıp duruyor!
Yeter artık!
