|
Getting your Trinity Audio player ready... |
(Afetler Yaşanmadan belirlenen tedbirler ve İyileştirmeler Yapılmalıdır!)
Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Büyük Menderes Havzası Taşkın Yönetim Planı”nın Aydın ve ilçelerini kapsayan analizleri aktarmaya çalışacağım. Bu plana göre, plan dönemi 2019-2023 yılları arasında yapılacak çalışmalarıda içeriyor. Bu Yönetim planında taşkınlar 02.02.1956 tarihinden itibaren kayıt altına alınmıştır. Bu kayıtlara göre Büyük Menderes Havzasında 304 taşkın kaydedilmiştir. Bunların 190 adedi Aydın ili ve ilçelerinde yaşanmıştır. Kısaca taşkınların yaklaşık Üçte ikisi Aydın ve ilçelerinde meydana gelmiştir. Bunun İçin ilimizde bu risklere karşı daha etkili önlemlerin zaman geçirilmeden alınması hayati önemdedir. Taşkın olup, kayıplar verildikten sonra yapılacak işlerin hiçbir önemi kalmayacaktır. Buna rağmen görünürde yapılan kayda değer bir çalışma da görülmüyor.
Raporda Aydın ve ilçelerinde taşkın riski görülen yerlerleri tek tek sıralamaya çalışacağım. Bunlar rapordan alınma bilgilerdir. Resmi ve 2019 yılında yayınlanmıştır. Ayrıca bunları ayrı ayrı başlıklar altında sıra ile sıralamaya çalışacağım.
1-Arazi çalışması sonrası riskli olduğu tespit edilen mahalleler:
Bozdoğan’dan; Karaahmetler, Kavaklı, Kazandere, Kemer, Kılavuzlar, Kızılca, Ziyaretli Mahalleleri.
Buharkent’ten; Ortakçı Mahallesi.
Çine’den; Bahçearası, Kahramanlar, Evciler Mahalleleri.
Didim’den; Balat, Yalıköy Mahalleleri.
Efeler’den; Baltaköy, Dalaman bucağı-Yeniköy. Dalaman, Danişment, Emirdoğan, İlyasdere, İmamköy, Kadıköy, Kalfaköy, Konuklu, Kocagür, Musluca, Serçeköy, Şevketiye, Yılmazköy Mahalleleri.
Germencik’ten; Balatçık,, Dağkaraağaç, Dereköy, Gümüşköy,, Gümüşyeniköy, Hıdırbeyli Mahalleleri.
İncirliova’dan; Erbeyli, İkizdere, İsafakılı Mahalleleri.
Karacasu’dan; Ataeymir, Dereköy, Yaykın Mahalleleri.
Karpuzlu’dan; Abak, Ektirli, Ulukonak Mahalleleri.
Koçarlı’dan; Boğazlı, Haydarlı, Kullar, Yağhanlı Mahalleleri.
Köşk’ten; Baklaköy,, Cumadere, Güzelköy,,Koçak, Merkezköy, ovaköy, Uzundere Mahalleleri
Kuyucak’tan; Aksaz, Sarıcaova, Taşoluk, Pamukören Mahalleleri.
Nazilli’den; Bayındır, Durasıllı, Kocakesik, Mescitli, Pirlibey Mahalleleri.
Söke’den; Güllübahçe, karakaya, Kisir, Köprüalan, Tuzburgazı, yeniköy Mahalleleri.
Sultanhisar’dan; Atça, Kabaca, Yağdır Mahalleleri.
Yenipazar’dan; Direcik Mahallesi.
2-Tarihi Taşkın olan Alüvyon Sahası Üzerinde Olması Nedeniyle Riskli Kabul Edilen Yerleşkeler: Bozdoğan Merkez, Buharkent Merkez ve gelenbe Mahallesi, Çine Merkez, Didim Merkez, Efeler merkez ve Umurlu Mahallesi, Germencik Merkez ve Uzunkum Mahallesi, İncirliova merkez, Karacasu Merkez, Karpuzlu Merkez, Koçarlı Merkez ve Cincin, Güdüşlü Mahalleleri, Köşk Merkez, Kuyucak Merkez, Nazilli Merkez, Söke Merkez, Sultanhisar Merkez, Yenipazar merkez yerleşkeleri Riskli alanlar olarak belirlenmiştir.
3-Derede Olması nedeniyle Riskli İlan Edilen Yerleşim yerleri: Bozdoğan Amasya Mahallesi, Efeler Çeştepe Mahallesi ve Kuyucak Horsunlu Mahallesi Riskli alan ilan edilmiştir.
4-En Yüksek H-S Numaralı Akarsu Bulunması Nedeniyle Riskli İlan edilen Yerleşim Yerleri:
Çine-Eskiçine Mahallesi, Koçarlı- Bıyıklı, Kasaplar, Şahinciler, Sobuca, Yenikok Mahalleleri, Nazilli-Hamidiye Mahallesi, Söke-Çalıköy, Özbaşı mahalleleri,
5-ÇKKV 1. Öncelikli Sınıfı ve H-S 1 Taşkın Riski Taşıyan yerleşim yerleri (Çok Kriterli Karar Verme): Efeler-Işıklı Mahallesi, Germencik-Karaağaçlı, Tekin, Üzümlü, Uzunkum Mahalleleri, İncirliova- Hacıaliobası, Osamanbükü Mahalleleri, Koçarlı- Beydere, Çakmar Mahalleleri, Köşk- Çiftlikköy Mahallesi, Söke-Ağaçlı, Burunköy, Karaatlı, Sazlı, Savuca Mahalleleri, Sultanhisar- Kılavuzlar Mahallesi, Yenipazar- Dereköy, Donduran Mahalleleridir.
6-Deniz veya Göle Dökülen, 10 km’den Uzun Münferit Akarsu Bulunması Sebebiyle Taşkın Riski Bulunan yerleşim Yerleri: Karacasu- Yenice Mahallesi, Söke-Akçakonak, Atburgazı, Doğanbey, Yenidoğan, Sarıkemer Mahalleleridir.
Ayrıca Aydın İli Sınırları İçinde Dere ve Çayların Çok Yüksek ve Yüksek Risk yaratanlar:
Çok Yüksek Riskli Akarsular: Aydın Merkezdeki Tabakhane Deresi, Kemer Deresi, İncirliova’da Yalkı deresi, Söke’de Büyük Menderes Irmağı çevresi açısında Çok Yüksek Risk yaratmaktadır. 2019-2023 tarihleri arasında bunların hem “Yatak Düzenlemesinin” yapılması, hem de “Geçiş Yapısının İyileştirilmesi” hedeflenmiştir. Neler yapıldığını bekleyip göreceğiz.
Yüksek Risk Taşımasına Göre İyileştirme Yapılması Gereken Dere ve Çay yatakları: Efeler-Akkoz Deresi, Nazilli-Dereköy çayı, Söke Ovasında Büyük Menderesin yatak düzenlemesinin ve geçiş yapısının iyileştirilmesinin yapılması planlanmış görülüyor. Ayrıca Söke-merkezde Hacıibrahim Deresi (Atatürk Mahallesi ve Fevzipaşa Mahallesi içindeki kısımları), Oluklu deresinin Söke içindeki bölümünün düzeltilmesi,
Söke 11 deresi çevre yolu altı köprünün genişletilmesi,
Söke çayı çevre yolu altı köprünün akış kesitinin daraltılmaması ve geçiş yapısının iyileştirilmesi planlanmıştır.
Söke 5 deresinin, Söke-Kuşadası yolu kesişindeki köprü ve yol geçişinin düzenlenmesi,
Söke 4 deresinin Geçiş yapısının iyileştirilmesi ve yatak düzenlemesinin yapılması.
Söke 2 deresinin geçiş yapısının iyileştirilmesi ve yatak düzenlemesinin yapılması. Kocataş ve Çatal deresinin Geçiş yapısının iyileştirilmesi ve yatak düzenlemesinin yapılması bir zorunluluk haline gelmiştir.
2019’da yapılan bu Yönetim Planına göre hem RİSKLER hemde çözümleri sıralanmıştır. Ancak bu 627 sayfalık planda ilk etapta benimde gördüğüm eksikler var. Örneğin 2011 aralık ayında yaşanan sel baskınında hem Bağarası Sarp deresi hemde Sarıçayda büyük bir taşkın yaşanmıştı. Burada sadece Sarp deresi taşkınında söz ediliyor. Ayrıca büyük maddi ve manevi zararın yanında büyük can kayıpları da yaşanmıştı. Bunların içinde iki de insan kaybı vardı. Bu iki insanın kaybı raporda görülmüyor. Yine gerek Bağarası, gerkse Çalışlı Mahalleleri sel riski altında olmalarına rağmen, bu iki yerleşim yeri raporda geçmemektedir. Bu durum bana göre büyük bir eksikliktir. Bu başka Mahalleler içinde eksik rapor edilmiş olabilir. Bu raporları yazmak, ilan etmek yetmiyor. Bunların insan ve diğer canlıların can ve mal güvenliği açısından önlemlerin en kısa zaman alınması içinde seferber olunması gerekirken, pekte görünürde fazla bir çaba görülmüyor. Bağarası içinde Sarp deresi taşkını sonrası, sadece yıkılan yerler onarıldı, köprü eski haliyle yenilendi. Taşkına neden olan o dar köprüler genişletilmedi. O zaman yağan yağış gibi yeni bir yağışta, Bağarası halkı aynı mağduriyeti yine yaşayabilir. Mağduriyetlerin yaşanmaması ve Can ve mal kaybının önlenmesi, yapılan bu tespitlerin zaman kaybedilmeden yapılması, ve güven içinde insanların yaşaması sağlanmalıdır.
*https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/Ta%C5%9Fk%C4%B1n%20Y%C3%B6netim%20Planlar%C4%B1/B%C3%9CY%C3%9CK%20MENDERES%20HAVZASI%20TA%C5%9EKIN%20YONETIM%20PLANI.pdf
