|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Türkiye ekonomisi ile ilgili değerlendirmeler yapan Öztrak özetle şunları söyledi:
BÜYÜMEDE EN BÜYÜK KATKI STOKTAN GELİYOR
2020 yılında büyümeyi ne sağladı diye baktığımız zaman tamamen yurtiçi talepten geldi. Yurt içi talebin büyümeye katkısı 7,2 buna karşın ihracatın katkısı eksi 5,5. İlginç olan stok artışının büyümeye 3,4 puan katkısı olmuş. Yurt içi talep bileşenleri içinde de en büyük katkı stoktan geliyor. 1,8 büyümüşüz ama böyle bir büyümenin sürdürülebilir olmadığı açık seçik ortada.
ŞİŞMEYİ YAPAN EN ÖNEMLİ FAKTÖR BORÇ
Sektörler itibariyle baktığımızda oradaki manzara çok daha ilginç. Hizmetler sektörünün katkısı oldukça sınırlı kalmış. Özellikle ticaret, ulaştırma ve konaklama sektörlerindeki gerilemeden kaynaklanıyor. 1,8 puanlık büyümenin 0,8’i sektörlerden geliyor. 1 puanı vergi ve sübvansiyonlardan geliyor. Aslında bunun büyüme değil şişme olduğu belli. Bu şişmeyi yapan en önemli faktör borç. 2020 yılında ülkede borçlar 1 trilyon 735 milyar TL artmış. Şu anda aşırı borçlu bir ekonomimiz var. Esnaflarımız, iş adamlarımız, KOBİ’lerimiz de ciddi şekilde borç yükü altında. Önümüzdeki dönemde bunların ödenmesi gerekiyor.
BU YÖNETİM DE CİDDİ HATALAR YAPTI
2020 Kasım’ında ekonomide yönetim değişti. Bu yönetim de ciddi hatalar yaptı. Millet dövizde mevduat tutmaktan vazgeçsin diye döviz kurunun kontrolsüz şekilde gevşemesine göz yumdular. Bunu bu kadar gevşetirseniz o dışarıdan beklediğiniz para bir müddet sonra gelmez olur. Halbuki bu gevşemeyi kontrol altında tutardınız çünkü zaten rezervlerinizi eritmiştiniz onun yerine yeni dövizi alarak TL’nin aşırı değerlenmesini önleyebilirdiniz. Bu reel sektörde de sorun yarattı. Biz yaptığımız gezilerde ihracatçıların bundan mağdur olduklarını, fiyat veremez hale geldiklerini gördük. Eski yönetimi överek eski politikalar dönüleceği endişesi yaratıldı. Bu da belirsizliği artırdı. 128 milyar dolar rezervi eriten bürokratlara sahip çıkıldı, hiçbir işlem yapılmadı.
GERÇEK İŞSİZLİK VERİLERİNİ GÖREMİYORUZ
Yeni ekonomi yönetimi iş başına geldi, TÜİK Başkanı görevden alındı, yerine TÜİK’in içinden yetişmiş liyakatli bir insan getirildi. Bu başkan bir takım danışma kurulları kurdu. Çünkü içerde ve dışarıda kimse TÜİK’in ürettiği verilere güvenmiyordu. Bakın işsizlik verileri ile ilgili kuşkular var, dün yeni bir seri açıklamaya başlıyor işsizlikle ilgili. Çünkü bugün en önemli problem işsizlik. Onun üstünü veri değiştirerek, bir şekilde örtecek. 22’sinde (Mart) yeniden bir şeyler açıklayacağım diyor ama, şu anda açıkladığı veriyle biz gerçek işsizlik verilerini göremeyeceğiz. O yeni atanan yetenekli dediğimiz kurumun içinden yetişmiş TÜİK Başkanını da değiştirdiler.
KİMSENİN KİMSEYİ ÜTMESİNE İZİN VERMEYECEKSİNİZ
Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’yı düzgün paylaşamazsanız, o büyüme sürdürülebilir olmuyor. Mahalle arasında misket oynardık birileri bizi ütüp misketlerin tamamını aldığında oyun biterdi. Ekonominin devam etmesini istiyorsanız kimsenin kimseyi ütmesine izin vermeyeceksiniz. Onun için de hakça paylaşmak gerekiyor. Burada en mükemmel sistem Aile Destekleri Sigortası Kurumu. Biz gelir gelmez bunu kuracağız. Bütün politikalarınız sürdürülebilir olmalı. Çevreyi tahrip etmeyeceksiniz, mali dengelerinizi bozmayacaksınız, parasal politikalarınız yani faiziniz de enflasyonunuz da sürdürülebilir olmalı.
BUHRANDAN ÇIKMAK İÇİN YENİ KADROLARA İHTİYAÇ VAR
Türkiye’nin içine düştüğü bu buhrandan çıkması oldukça kolay. Bu ülkeyi bu buhrandan çıkarmak için güvene ihtiyaç var, güven için de yeni kurallara, yeni kurumlara ve yeni kadrolara ihtiyaç var.
