|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Uzm. DR. Mustafa Torun
Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon hastalıkları Uzmanı
mtorun3@mynet.com
Güzelim Yozgat türküsünde ne güzel bir tümce var; Garip kaldım yüreğime dert oldu….
Bizler
Garip kaldık.
Yüreğimiz dert doldu.
Buluşamadık.
Görüşemedik.
Sarılamadık.
Vedalaşamadık…
İçinde yaşadığımız COVİD-19 PANDEMİ sürecinde en önemli sorunlardan birisi de AKUT BRONŞİT sorunudur. Gelin kısaca bu sorunu tanıyıp, sonra da irdeleyelim. Sonbahar, özellikle kış ve ilkbahar aylarının önemli hastalıklarından biri olan “Akut (İvegen) Bronşit” iş ve güç kaybına neden olan, ekonomik anlamda kişisel ve toplumsal zarara yol açan akciğerleri tutan bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle nezle ve gribi izlemesi, bulaşıcılığı vurgulanması gereken önemli noktalardır. Yaşamında bronşit geçirmeyen herhalde çok az kimse vardır diyebiliriz. Akciğerin önemli enfeksiyon hastalıklarından olan bu konuyu da her zaman yaptığımız gibi yalın bir dil ile ve ana başlıklarla anlatmaya çalışalım. Umarım konu anlaşılır.
xxx
Akut bronşit nedir?
Trakea (Nefes Borusu) ve bronşların akut emflamasyonu, başka bir anlatımla iltihabıdır. Trakeobronşit olarak adlandırılması daha doğrudur.Yani Nefes Borusu ve bronşların iltihabıdır.
Bulguları: Öksürük (kuru veya daha sonra balgamlı olabilir), hırıltılı solunum, halsizlik, yorgunluk, kırgınlık göğüste ağrı ve batışma, yanma, hafif ateş ön planda gelen bulgulardır.
Süresi: Genellikle 3 haftayı geçmez. Geçerse süreğen(kronik) öksürük olarak tanımlanır.
Zatürreden(pnömoniden) ayırımı: Zatürreede akciğer filminde infitrasyon (iltihabi yayılım) gözlenir. Klinik bulguları daha ağırdır.
xxx
Karıştığı hastalıklar nelerdir?
Şu sıralarda COVİD-19 enfeksiyonu, nezle, grip, zatürree, akciğer tüberkülozu, süreğen öksürük, akciğerde yabancı cisim ile karıştırılabilir.
xxx
Akut bronşiti yapan etkenleri nelerdir?
Çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan virüsler (Adeno, Rino, solunum sinsityal, influenza (grip virüsü), parainfluenza ve koksaki virüslerle, kızamık, kızamıkçık ve KORONA virüsleri sayılabilir. Seyrek olarak da bazı bakteriler (Klamidya ve Mikoplazma pnömonya ile boğmaca yapan Bordotellla pertusis ve para pertusis) etkenler arasında sayılabilir. Şunu unutmamak gerekir ki etken % 90 olarak virüslerdir. Bağışıklığı baskılanmış hastalarda “Herpes virüsler”VE SARS-COV-2 etken olabilir.
Akut Bronşit Nezle ve gripten ayırımı:
Akut bronşit´te öksürük ön plandadır. Akut bronşit sıklıkla nezle, grip VE COVİD-19 enfeksiyonu gibi viral üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra oluşur. Ancak üst solunum yoluna ait belirtiler azalmasına rağmen öksürüğün 5 günden uzun sürmesi COVİD-19’u ekarte ettikten sonra Akut bronşit’i düşündürmelidir.
xxx
Akut Bronşitin tanı ve tedavisini nasıl yapalım?
Yukarıdaki olguların eşliğinde iyi bir öykü, fizik muayene bulguları ile genellikle tanıya varılır. İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ PANDEMİDEN DOLAYI ÖNCELİKLE COVİD-19 ENFEKSİYONUNU EKARTE ETTİKTEN SONRA, Karışabilen diğer hastalıkları ayıklayıp tanıya varmak kolaydır. Etkenleri genellikle virüs olduğundan gelişi güzel antibiyotik kullanmanın anlamı yoktur. Etkenin bakteriyel olduğundan şüphelenilirse (uzamış öksürük, ateş, balgamın şekil değiştirip irinli( pürülan) olması) Makrolit (Eritromisin grubu) antibiyotikler uygun doz ve sürede verilebilir. Öksürük şuruplarının anlamı yoktur. Sıvı ve buhar tedavisi yararlı olabilir. İstirahat şarttır.
xxx
YORUM VE ÖNERİLERİMİZ NELERDİR?
Şu sıralarda yaşadığımız COVİD-19 pandemisinden dolayı Akur Bronşit tanısını koyduğumuz her hastada bu enfeksiyonun testlerini yaparak mutlaka ekarte etmek gerekir. Altta başka hastalığı yoksa akut bronşitli hastadan korkmamak gerekir. Yukarıda da belirttiğim gibi antibiyotiğin (Hele hele penisilin grubunun) yeri yoktur. Ancak balgamın şekli değişmiş, kliniği ağırlaşmış tetkiklerinde de bakteriyel akut bronşit lehine bulgu varsa makrolit grubu antibiyotik verilebilir. Bugünlerde elinde antibiyotik ve öksürük şurubu ve ateş düşürücü, ağrı kesicileri olup iyileşemediğini söyleyen hastalar varsa genellikle Akut Nazofarenjit sonrası gelişen “Akut Bronşit” veya Covid-19 enfeksiyonu olabilir.İyi bir istirahat ve bol sıvı ile bunların düzelmemeleri zordur.
xxx
