|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Uzm. Dr.Mustafa TORUN (Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı)
Kış aylarında giderek artan, neredeyse çevremizde öksürmeyenin çok az olduğu bir savunma mekanizmamızdan, bazen ciddi hastalıkların bulgusu olan “Öksürük”ten yine bahsetmeye çalışacağım. Özellikle COVİD-19 enfeksiyonu’nun kol gezdiği şu günlerde bizlerden istenen bu konuyu olabildiğince özet ve anlaşılır yazmaya çalışacağım..
***
En sık gözlenen, polikliniklere neredeyse beşinci altıncı yoğunlukta başvuru nedeni olan öksürük KORONA korkusu yaşanılan ve giderek çemberin daraldığı bu aylarda sıklığının daha da arttığı gözlenmektedir.Üst ve alt solunum yolları ile özellikle COVİD-19 enfeksiyonunda önemli bir bulgu olan öksürük, gerçekten zamanında tanı konamaz ve nedenine yönelik tedavide gecikilirse çok önemli sorunlara yol açmaktadır. Öksürükten bir kurtulayım neler yaparım diyen birçok hasta olduğu bir gerçektir. Ateş gibi öksürüğün de vücudun bir savunma mekanizması olduğunu unutmamak gerekir. KORONA’lı bu mevsimde;”Temel yaklaşımımız nedeni bulup tedavisini yaptıktan sonra gerekirse öksürüğü kesmek olmalıdır.”
***
Öksürükten ne anlamalıyız?
Nefes borusu ve bronşların;”Kendine yabancı olan her türlü oluşum ve mikroorganizmalardan” temizlenmek için yaptığı ani ve hızlı nefes verme olayıdır. Yani bir savunma refleksi diyebiliriz.
***
Kronik öksürük nedir?
Öksürük üç haftadan fazla sürmüşse kronik yani süreğen öksürüktür.
***
Öksürükle karşılaştığımızda ne yapmalıyız?
Her zaman belirttiğim gibi öncelikle ayrıntılı ve derinlemesine sorgulamaya dayanan bir öykü almalıyız.
***
Öksürük ne zamandan beri var?
Beraberinde balgam ve daha ilerisi kanlı balgam var mı?
Acaba daha önce geçirdiği bir solunum yolu enfeksiyonunu izleyen bir öksürük mü?
Geniz akıntısı ve boğaz temizleme olayı ile beraber mi?
Ağıza yemek gelme, mide ve yemek borusunda yanma ve göğüs ağrısı ile beraber olan bir öksürük (Reflü Ösefajit?) mü?
Yakında seyahat etmiş mi?
Kulak, burun boğaz hastalığı var mı?
Bağışıklık sistemini baskılayan önemli bir sorunu (HIV-AİDS, Kemoterapi alması v.b.) var mı?
Öksürükle beraber olan bir nörolojik hastalığı var mı?
Ailede veya çevresinde Covid-19 enfeksiyonu olan varmı?
Bu soruları yanıtlayıp ona göre tanısal yaklaşımda bulunabiliriz.
***
Üst ve alt solunum yollarının ayrıntılı bir fizik incelemesi “Maske,mesafe ve hijyen(MMH)” koşulları yerine getirilerek mutlaka yapılmalıdır.
***
Kan ve mikrobiyolojik araştırmalar;Boğazdan yayma ve periferik yayma, boğaz ve balgam kültürleri ile COVİD-19 PCR testleri MMH koşullarında yapılmalıdır.
***
Radyolojik testler ;Akciğer grafisi, sinüs ve akciğer tomografisi ve gerekirse bronskopik incelemeleri yine MMH koşullarında yapmak gerekir.
***
Öksürüğün nedenleri nelerdir?
*Üst ve alt solunum yollarının enfeksiyonları(Özellikle Covid-19 enfeksiyonu),
*Üst ve alt solunum yollarının veya akciğerin tümörleri, yabancı cisim bulunması, *Yabancı maddelere maruziyet,
*Akciğer embolisi (pıhtı tıkacı),
*Alerjik nedenler,
*Akciğerde sarkoidoz (Nedeni tam bilinmeyen granülomatöz iltihabi oluşum),
*Yüksek kan basıncını düşürmek amacı ile kullanılan tıpta “ACE İnhibitörü” dediğimiz antihipertansif ilaçların yan bulgusu olarak öksürük olabilir..
***
Enfeksiyonlarda görülen öksürük hakkında neler biliyoruz?
En sık öksürük nedeni tabii ki enfeksiyonlardır. İnfluenza virüsü ile oluşan grip ve Korona virüsleri öksürüğün sık nedenlerinden biridir. Sıklıkla ateşin düşmeye başladığı dönemde ortaya çıkar.En çok 1-2 hafta sürer.Boğmacada ve tüberkülozda öksürük daha uzun sürelidir. Ateşle birlikte irinli balgam pnömoni(zatürre)’nin belirtisi olabilir.
***
YORUM VE ÖNERİLERİMİZ
İçinde yaşadığımız Pandemi sürecinde doğal olarak ilk aklımıza gelen COVİD-19 enfeksiyonunudur. Bunu mutlaka ekarte etmek gerekir. Yukarıda saydığım nedenlerden başka çok nadirde olsa birçok nedenle öksürük olabilir. Özellikle uzun süren, inatçı, balgamla beraber (kanlı balgamla olursa daha da ciddi) olan öksürükler çok önemli olup, en kısa zamanda araştırıp nedene yönelik tedavi etmek gerekir. Burada belirtmeden duramayacağım. Çevre kirliliğine paralel olarak birçok kimyasal maddenin organizmaya solunum yolu ile girişi ile inatçı öksürükler son zamanlarda alerji bölümlerinin önemli konularından birisi olmuştur. Bu gidişle öksürük yapan nedenler sayılmakla bitmeyecek noktaya hızla gelmektedir. Korunma önlemlerini almaz ve öksürüğün nedenlerine yönelik sağaltım yapmaz isek işimiz çok zorlaşacaktır..İLERİDE EN BAŞA ÇIKAMAYACAĞIMIZ SORUNLARDAN BİRİSİDE “ÖKSÜRÜK” OLACAKTIR..BUNU UNUTMAYIN!
