|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Uzm.Dr. Mustafa Torun(Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı)
Ünlü bir Yozgat türkümüz var..Nida Tüfekçi hocamız derlemiş..Çok acıklı bir öyküsü var..Burada üzülmemeniz için anlatmayacağım..Sizler araştırırsanız iyi olur..
Hastane önünde incir ağacı,
Annem ağacı.
Doktor bulamadı bana ilacı
Annem ilacı
Yaşamımızda kendimiz veya yakın çevremizde, gün geçmiyor ki ateşlenip hasta olmayalım. Hastaneye gitmeyelim. Bu kadar sık rastlanan bu tabloya karşı bilinçli olmamız son derece önemli olsa gerek. O zaman gelin bu konuyu açmaya çalışalım. Varsa eksikliklerimizi giderelim. Türkiye’nin bugünlerdeki sıkıntılı Korona gündeminden umarım azda olsa uzaklaşarak yararlı olabiliriz.Sadece tıp mensupları değil konuya ilgi duyan herkesin anlayabileceği şekilde yazmaya çalıştık..
***
ATEŞ
Genel anlamda vücut sıcaklığının artışıdır. En çok kabul gören görüş koltuk altı 37,3°C, ağızdan 37,5°C, kulaktan ve rektal 38,0°C üzerindeki vücut sıcaklığıdır.
Ateş ölçüm yolları nelerdir diye sorarsanız?Koltuk altından, ağızdan (Oral), kulaktan, alından ve rektal ölçülür.
***
ATEŞ NASIL OLUŞUR?
Vücudumuzdaki çeşitli metabolik faaliyetlerden dolayı vücutta bir ısı üretimi vardır. Normalde ısı üreten ve ısı kaybettiren mekanizmalar denge içindedir. Vücudumuzda beyin alt kısmında hipotalamus denen yerde bir ısı merkezi vardır, burası bir termostat gibi çalışır. Çeşitli hastalık durumlarında bu merkez yüksek bir değere ayarlanır ve ateş ortaya çıkar.
***
ATEŞE YOL AÇAN ETKENLER
1-Enfeksiyon etkenleri
2-Çeşitli ilaçlar ve toksik maddeler
3-Bazı kanser türleri
4-Ameliyatlar ve travmalar
5-Romatizmal hastalıklar
6-Diğer nedenler
***
ATEŞiN RISKLERi
Görüşler farklı olmakla beraber bebeklerde, yaşlılarda, akciğer, kalp, karaciğer, böbrek ve metabolik hastalığı olanlarda risklidir. Kontrol altında tutulmalıdır.
ATEŞİN ÇEŞİTLERi
1-Devamlı ateş: Sabah akşam ısı farkı bir dereceden azdır. Örnek Tifo.
2-Aralıklı ateş: Sabah akşam ısı farkı bir dereceden fazladır. Arada bir normal olabilir. Örnek;Sıtma.
3-Tekrarlayan ateş: Aniden yükselip, aniden düşer. Nöbetler şeklindedir. Örnek; Lyme hastalığına neden olan Borelia enfeksiyonları. 4-Bacaklı ateş: Sabah akşam farkı bir dereceden fazla olsa da normal ateş gözlenmez. Örnek;Ūst solunum yolu enfeksiyonları.
5-Dalgalı ateş: Yavaş yavaş yükselip, yavaş yavaş düşer. Birkaç gün normal seyredip, tekrar yükselir. Örnek; Brusellozis diye bildiğimiz Malta Humması(Süt hastalığı)…6-Subfebril ateş (Hafif ateş):37,0-37,7 derece arasında seyreder. 38’i geçmez. Örnek; Tüberküloz.
7-Bifazik Ateş: Bir günlük ateşsiz devre sonrası birkaç günlük ateşli devre ile seyreder.Nadirdir. Bazı Enfeksiyon hastalıklarında görülür.
ATEŞLi GELEN HASTAYLA KARŞILAŞTIĞIMIZDA YAPILACAKLAR VE ALINACAK ÖNLEMLER:
Ateşli gelen hastayla karşılaştığımızda yapacaklarımız ve alınacak önlemler: Yukarıda saydığım riskli durumlar dışında ateşe müdahale etmemek görüşü baskın olmakla beraber, her hasta ayrı değerlendirilip, eğer ateş hastayı rahatsız ediyor ve hastanın genel durumu giderek kötüleşiyorsa, en kısa zamanda ilgili uzmana danışılarak ateşi kontrol altına almak gerekir.
ATEŞi NASIL KONTROL ALTINA ALABiLiRiZ?
Dışarıdan soğutma ile: Geçici yararı olup, kalp hastalığı durumunda riskli olabilir. Ateş düşürücü ilaçlar: Uygun dozda kullanılırsa Asetaminofen en uygunudur. Aspirinin çeşitli yan etkileri nedeni ile kullanımı sıkıntılıdır. Antienflamatuvar (Antiromatizmal) ilaçları da kontrollü kullanmak gerekir.
Ateşi kalıcı olarak kontrol edebilmenin yolu ona yol açan nedeni bulmaktan geçer, eğer neden bakteriyel ise testleri yapılarak uygun antibiyotik verilir.
Sıcak çarpması durumunda yapılacak işlemler: Bilinci açık, normalleşmeye giden vücut ısısı ölçülüyor, sıvı gereksinimi olmayıp ekstra ciddi sorunu gözlenmiyorsa iyi durumda kabul edilir. İzlenmelidir. Bilinci kapanmaya doğru gidiyor ve şok durumu söz konusu ise kötü durumda kabul edilip, hangi durumda olursa olsun hava yolunun açılıp, şok durumu gelişmişse tablonun düzeltilmesi için en kısa zamanda tam donanımlı sağlık merkezine göndermek gerekir.
YORUM VE ÖNERİLERiM
Biz burada sık rastladığımız ateşli hasta konusunu açmaya, çok teknik ayrıntıya girmeden akılda kalacak önemli noktaları vurgulamaya çalıştık. Ateşin çok çeşitli tepkimeler sonucu oluşan vücudun bir savunma mekanizması olduğunu anımsattık. Bu gerçeği akıldan çıkarmadan her ateşli durumun enfeksiyondan oluşmadığını vurguladık.
Enfeksiyon nedenli ateş olsa da her ateşin bakterilerle oluşmadığını bilmemiz gerekir. Dolayısı ile önümüze gelen her ateşli hasta için antibiyotik kullanımının şart olmadığını unutmamalıyız.
Ateşi hemen düşürmenin akıllıca olmadığı, yukarda saydığımız riskli durumlarda da kontrol altına almamanın bizleri sıkıntıya sokabileceğini akıldan çıkarmamak gerekir. Şurasını unutmayalım ki; Yaşlı ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda ateş olmadığı gibi ateş düşüklüğü dediğimiz hipotermi gözlenebilir. Buradan çıkacak en önemli nokta ateşin önemli bir hastalık bulgusu olmasıdır… Mutlaka bir doktorun denetimine girerek kontrolü gerekir.
Korona şartlarında, sağlıkla ilgili yazmak ne kadar sıkıntılı ve zor olsa da biz yeminimiz gereği bilgiye gereksinimi olan bir kişi de olsa görevimize devam edeceğiz..Tüm insani değerleri metalaştıran bu neoliberal düzene karşı;Sağlıkta kamulaştırma ve Sosyalizasyonu savunacağız.Bizler Nusret Hocanın öğrencileri olarak bu ülkemizden asla taviz vermeyeceğiz.
YAŞASIN EMEKÇILER!
YAŞASIN CUMHURİYET KAZANIMLARIMIZ!
Uzm.DR. Mustafa Torun
Klinik Mikrobiyooji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
