|
Getting your Trinity Audio player ready... |
Ülkemizde her gelen yeni yıl, halkımızın daha çok yokluk çektiği, temel tüketim mallarına ekonomik olarak daha zor ulaştığı, yapılan araştırmalarla ortaya konuyor. Ancak bu durum böyleyken, bazıları ise zenginliklerine daha çok zenginlik katarak dünya zenginler sıralamasından durmadan yukarılara doğru tırmanıyorlar. Ülkemizdeki gelir adaletsizliği daha çok artmakta. Dar gelirlinin yaşam standardı dahada düşmekte iken, üst gelir sahiplerinin lüks yaşamı dahada ihtişamlı olmaya başlamıştır.
ENR( Engineering News Record) Dünyanın en büyük 250 Uluslar arası Müteahiddi Listesini yayınlamış. Ve 250 lik listede ülkemizde de bir çok isim yer alıyor. Hemde nasıl yer alıyor. Bu dönemde gösterdikleri yükselme başarısı bizi çok şaşırtıyor. Birçok sektör yıkıma giderken bu Müteahhit şirketleri hem kârlarını artırıyor hemde üst sıralara doğru hızlı bir tırmanma gösteriyorlar. Tabii neden olmasın, bunların “Devlet-özel sektör işbirliği” Yap İşlet Devret bağlamında ödeme garantili ve dövize endeksli işlerden dolayı kazançları her geçen gün dahada artmaktadır. Döviz yükseldikçe ve Türk lirası değer kaybettikçe bu müteahhitler zenginliklerine zenginlik katmaktadırlar.
Engineering News Record dergisinin 2020 yılı dünyanın en başarılı 250 Müteahhitlik şirketini yayınlamış. Bunların içinde ülkemizde de tanınmış şirketler var. Üstelik bu firmalar 2019’a göre sıralamalarını yukarı doğru çıkarmışlar. Bunda herhalde yandaş olmanın payı büyük olsa gerek. Çünkü Hükümet bir çok işi bunlara havale ediyor. Bunlarda bu işler üzerinde palazlandıkça palazlanıyorlar. Üstelik sıralamada yukarı doğru gidiş hızları da çok iyi görünüyor.
ENR’ye göre durum şudur: Rönesans Şirketi 2019’da 33. Sırada iken 2020’de 23. Sıraya yükselmiş. Limak şirketi 67. Sıradan 61’e yükselmiş.Tekfen Şirketi 69. Sıradan 65. Sıraya yükselmiş. Yapı Merkezi 77. Sıradan bir basamak gerileyerek 68. Olmuş. Ant Yapı 87. Sıradan 80. Sıraya yükselmiş. TAV şirketinde gözle görülür bir gerileme var. O da71. Sıradan 84. Sıraya gerilemiş. Enka 92. Sıradan 86. Sıraya yükselmiş. Mapa ise aşırı bir yükselme göstermiş. O da 126. Sıradan 91. Sıraya yükselmiş. En büyük sıçramayı ise Kolin yapmış. 151. Sıradan 94. Sıraya yükselmiş. Nurol ise 128. Sıradan 100. Sıraya yükselmiş. Hemde pandeminin ortalığı kasıp kavurduğu, işlerin durduğu, birçok firmanın kepenk kapattığı, milyonlarca işçinin işlerini kaybettiği, yüzbinlerce esnafın iflasın eşiğine geldiği koşullarda bu şirketler nasıl oluyorda bu sıçramayı yapıyorlar?
Bu sıçramayı yaptıkları “döviz endeksli ödeme garantili” Yap İşlet Devret (YİD) işlerinden dolayı yapmaktadırlar. Çünkü bu YİD’ler içinde olan Otoyol, Köprü, Tünel ve Şehir Hastanelerini yapan Müteahhit firmalarla yapılan anlaşmalarda, bunların kayıplarının olmaması için otoyol, köprü ve tünellerde araç geçme garantisi, Şehir Hastanelerine hasta garanti sayısı verilmiş. Bu sayılara ulaşılmasa bile bu verilen garanti sayı oranında ödeme garantisi verilmiş. Sayının artması durumunda yine bu firmaların kazanç hanesine kaydedilecektir. Çok somut bir örnek: Şehir Hastanelerine “Dövize endeksli Kira bedeli” 2020’nin ilk 7 ayında ödenecek miktarda % 67’lik artış olmuş. Yani kirada bile kazançları döviz üzerinde artmaktadır. Bu Pandemi sürecinden dolayı Şehir Hastanelerinin artan hasta müşteri sayısından dolayı bu alandaki geliri de % 47 artmıştır. Bu firmalar nasıl zarar etsin ki? Zaten garantili ve ödeme zorunluluğu olan bir gelir kalemine sahipler. Burada kaybeden biz emekçiler ve ülkemiz oluyor. Hükümette halktan topladığı vergilerle bunları finanse ediyor. Ama emekçilere yönelik hiçbir iyileştirme adımı atılmıyor. Çalışanlara yönelik verilen sözler ise çabucak unutulup, gündemden düşürülmeye çalışılıyor. Sağlık emekçilerine verilen ek ödeme sözlerinde olduğu gibi…3600 ek göstergede olduğu gibi…
